Blijft de MBO-opleiding Collectiebeheer behouden?
28-11-2017 | Er hangt een donkere wolk boven de jonge opleiding Collectiebeheer. In 2014 startte het Hout- en Meubileringscollege in Amsterdam met deze opleiding, maar trok begin dit jaar aan de bel. De instroom is te laag, zij zien er geen toekomst in. Het Meld- en Experticepunt van SBB liet onderzoek doen en organiseerde een werksessie met het veld. Hoe kijken de brancheorganisaties uit het roerende erfgoed naar de mogelijke opheffing van de opleiding Collectiebeheer?
Voor collectiebeheerders in de dop is het moeilijk om een plek te veroveren in de museum- en archiefwereld. Het opleiden van mensen wordt door de branche belangrijk gevonden, maar men kan of wil er niet de benodigde tijd en geld in steken. Ook is er veel concurrentie van hoger opgeleiden (HBO/WO) maar ook van (ongeschoolde) vrijwilligers. Dat zijn de centrale uitkomsten van de arbeidsmarktverkenning die het Meld- en Expertisepunt liet doen door RaadSaam Erfgoedprojecten. De brancheverenigingen voor restauratoren reageren unaniem: “Zonde als deze opleiding verdwijnt. Het is belangrijk om mensen op MBO-niveau in te laten stromen in de branche. ’
Onder de partners van het Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen zijn drie brancheverenigingen, die het roerende erfgoed vertegenwoordigen: The Art Restorers Association Nederland (ARA), Het Restauratieconvergent en Vereniging Restauratoren Nederland. Vincent van Drie, vicevoorzitter van Restauratoren Nederland met portefeuille Educatie stelt: “Er zijn op gebied van collectiebeheer MBO-taken. Dus is het logisch daar mensen op MBO-niveau voor op te leiden. Maar je ziet dat deze mensen bij de start van hun loopbaan worden tegen gehouden, omdat HBO-ers, academici ,maar ook ongeschoolde vrijwilligers die werkplekken bezetten. Dat is een groot probleem.” Renate Postma, secretaris bij ARA Nederland, vreest zelfs dat er sprake is van kartelvorming: “Het komt voor dat werkzaamheden alleen mogen worden uitgevoerd door mensen met een academische opleiding. De indruk bestaat dat mensen die MBO geschoold zijn, niet voor vol worden aangezien. Dat is onterecht.”
Willem Coolen, voorzitter van Het Restauratieconvergent, geeft zelf les bij de MBO-opleiding Specialist Restauratie en Decoratie van Nimeto Utrecht: “Om leerlingen een kans te geven, moet je wel tijd in ze steken. De school zou achter zijn leerlingen moeten staan. Het is voor musea niet zo moeilijk om hoogopgeleide vrijwilligers te trekken. Omdat de arbeidsmarkt zo klein is solliciteren HBO-ers en academici bovendien vaak onder hun niveau . Daardoor wordt de onderkant van de arbeidsmarkt verdrongen. Het is jammer als deze MBO-opleiding wegvalt. Het stapelen van studies wordt steeds moeilijker. De branche moet oog hebben voor jonge mensen, die het vak ontdekken in een MBO-opleiding en zich graag verder willen ontwikkelen. Dat zijn de mensen die uitgroeien tot waardevolle krachten voor musea en archieven. ”
Rozemarijn van Deelen, adviseur bij het Meld- en Expertisepunt van SBB, laat weten: “We geloven nog steeds dat MBO-ers nodig zijn voor collectiebeheer in de museum- en archiefwereld. Het onderzoek naar de arbeidsmarkt voor collectiebeheerders wijst dat ook uit. We gaan samen met het Hout- en Meubileringscollege en musea en archieven op zoek naar een goede opleidingsvorm, die beter aansluit bij de branche. Er is dus nog hoop.”
Lees hier meer over de stappen, die het Meld- en Expertisepunt van SBB neemt om de opleiding te behouden:
Meld- en Expertisepunt aan de slag voor collectiebeheerders.
Foto: Hannah Middelbos, leerling MBO-opleiding Collectiebeheer bij het Hout- en Meubileringscollege in Amsterdam, op haar leerwerkplek bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (met dank aan Hannah Middelbos)