Nieuwe opleiding Restauratie Zinkwerker compleet en toch behapbaar

13-9-2023 | Dit najaar starten 12 zinkwerkers aan de nieuwe NCE-opleiding Restauratie Zinkwerker. De opleiding is ontwikkeld in samenwerking met het gilde ‘Zinkmeesters’. Jarno van Wely, die als derde generatie aan het roer staat van het 101 jaar oude Van Wely Leidekkers (sinds vorig jaar hofleverancier), dacht mee over de opleiding: “Ik ben blij dat er nu een goede opleiding is voor zinkwerkers, die zich willen specialiseren in het werken aan erfgoed.”

Jarno, waarom moest deze opleiding er komen?

“Naar de mening van de Zinkmeesters gaat de kwaliteit van het geleverde zinkwerk in het hele land hard achteruit. Om kwaliteit te kunnen leveren, moest er iets gebeuren en dat is deze opleiding geworden. Het is een opleiding, die echt iets inhoudt. Bij reguliere opleidingen is zinkwerk vaak een ondergeschoven kindje en de docenten, verder niets ten nadele, oefenen het vak zelf niet uit. Dan kun je het vak niet overbrengen. Er zijn wel korte cursussen, maar die zijn te beperkt om echt iets te leren over het werken aan monumenten. 

In de opleiding Restauratie Zinkwerker hebben we alle relevante aspecten meegenomen in de lesstof en de praktijkoefeningen, die de studenten gaan uitvoeren. Kijk, er kan altijd meer bij, maar de opleiding moet behapbaar blijven. Het hangt ook van de student zelf af wat hij aan kan. Bij de start wordt gekeken wat iemand kan. Het begint bij goed kunnen solderen. Als iemand daar nog dingen te leren heeft, gaat ie dat oefenen. In de theorielessen leren de studenten wat erfgoed is, de basiskennis over de materialen zink, koper en lood, wat een uitzettingscoëfficiënt is en ze leren tekenen en schetsen. 

De praktijklessen zijn gericht op restauratiewerk. Het verschil met renovatie is niet heel groot, de manier van het verwerken van het zink is hetzelfde. Het verschil zit hem er bijvoorbeeld in dat bij nieuwbouw meestal een felsdak wordt toegepast en bij een monument eigenlijk altijd een roevendak. In de opleiding komt vooral het werken aan dakbedekkingen en goten aan de orde. Het maken van ornamenten of bijvoorbeeld een ossenoog is een specialisme binnen het zinkwerk. Dat gaat een stap verder dan wat we beogen met deze opleiding. Je moet er ook geschikt voor zijn. Mijn vader maakte met veel plezier pironnetjes, maar ik zelf kan dat niet, ik heb er het geduld niet voor.”

Kun je een voorbeeld noemen waarbij het makkelijk mis gaat in het werken aan monumenten?

“Er wordt te weinig gekeken naar de onderconstructie van het zinkwerk, terwijl het echt belangrijk is de ondergrond te checken op houtrot. Ook met de details van aansluitingen gaat veel mis. Of dat de goot te strak in de bak wordt gemaakt. Dat laatste is op te lossen met meer kennis over maatvoering en aandachtig opmeten. Niet alleen kan iedere goot aan een monument net anders van maatvoering zijn, soms moet je zelfs om de meter eerst even de meetlat langs de goot leggen. Anders past je goot geheid niet.”

Meld je zelf ook medewerkers aan voor de opleiding?

“Vanuit ons bedrijf gaan twee of drie medewerkers de opleiding volgen. Dat hangt ook af van het feit of er plaats is in de eerste lesgroep bij het NCE. Het zijn jonge vaklieden, die bij ons intern worden opgeleid in het vak. Ze gaan 7 à 8 jaar mee met een leermeester om het vak in de praktijk te leren. Dat is de tijd die nodig is om alles een keer gezien te hebben en zelfstandig naar een werk te kunnen. De opleiding Restauratie Zinkwerker geeft hun een goede basiskennis over het werken aan erfgoed. We leggen de lat hoog. We werken volgens geldende kwaliteitsrichtlijnen.”

Wat vind je van essentieel belang voor het welslagen van deze opleiding? 

“Ik vind de kwaliteit van de praktijkinstructeur heel belangrijk. Dat moet een goeie zijn, maar die vinden we wel in de gelederen van de Zinkmeesters. Ik ben blij met deze nieuwe opleiding, super dat dit van de grond is gekomen.” 

Interesse?

De opleiding Restauratie Zinkwerker bestaat uit 8 sets van 2 lesdagen (totaal 16 lesdagen), die verspreid over twee jaar worden gegeven. De lesdagen vinden plaats in de wintermaanden. 

Kijk voor meer informatie hier: Restauratie Zinkwerker

Klankbordgroep

De klankbordgroep voor de opleiding Restauratie Zinkwerker bestaat uit:

  • Jarno van Wely, Van Wely Loodgieters, Leidekkers en Koperwerken/Zinkmeesters
  • George Westgeest, Elshof Metaaldak/Zinkmeesters
  • Johan Duinkerke, Duinkerke Dak & Zink/Zinkmeesters 
  • Jan Bluekens, Bluekens Zink bv/Zinkmeesters
  • Arjan de Jager – Opleidingsinstelling Barneveldse Techniek Opleiding (BTO)
  • Patrick van der Pijl – Opleidingsinstelling Barneveldse Techniek Opleiding (BTO)
  • John van den Heuvel, opleidingscoördinator bij het NCE 
  • Erik Keijers, opleidingscoördinator bij het NCE 
  • Willard van Reenen, kwaliteitsbewaker bij het NCE
  • Agnes van Alphen, coördinator ontwikkeling NCE-opleidingen

Fotobijschrift: Medewerkers van Van Wely Leidekkers werken aan de afwerking van een roevendak op Huis Verwolde, Laren (Gelderland). Foto: Van Wely Liedekkers.