Werkbezoek ambtenaren OCW & RCE aan NCE-opleiding

29-3-2023 | In de NCE-opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed behandelde docent Wilfred Mengerink onlangs het thema inspecteren van historisch vensterglas en glas-in-lood. De theorie werd afgewisseld met het hands-on bekijken van diverse glaspanelen als cilinderglas en getrokken glas. Lieve Ettes (Directie Erfgoed & Kunsten, Ministerie van OCW) en Jeroen Westerman (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) schoven aan en gingen mee op excursie naar Glasatelier De Witte Raaf. 

Bij Glasatelier De Witte Raaf gaf eigenaar Ko Ravenhorst een rondleiding, vertelt Wilfred: “Aan de hand van een beschadigd glas-in-lood paneel, van vermoedelijk de kunstenaar Escher, nam Ko de studenten mee in zijn zoektocht naar de verschillende glassoorten. Het blanke glas met walspatroon blijkt nog steeds te worden gemaakt in België. Het witte matglas kon gewoon in Nederland besteld worden, maar al het overige glas moest worden nagemaakt door Glashütte Lamberts in Duitsland. Het restaureren van historische glas-in-lood panelen kan dus een hele uitdaging zijn.”

Tiffany-techniek

In het atelier zagen de studenten onder andere een demonstratie over het solderen van het loodnet. Aan de hand van een halfrond raam vertelde Ko over de materialen en technieken, die gebruikt worden bij het herstellen van oude panelen. Ook de ervaren docent en monumentenwachter (in Gelderland, red.) Wilfred leerde iets nieuws: “Nooit geweten dat rood glas met behulp van goud werd gemaakt. Het was dan ook duur glas, waarmee graag gepronkt werd. Ook werd het verschil uitgelegd tussen de Tiffany-techniek en glas-in-lood. Bij glas-in-lood worden de ruiten in loodprofielen gezet en op de verbindingspunten gesoldeerd. Bij de Tiffany-techniek wordt om de ruitjes koperfolie gevouwen en rondom gesoldeerd. De verbindingslijnen zijn dunner dan bij glas-in-lood. Heel bekend zijn de Tiffany-lampen uit de Jugendstil periode.” 

Intrinsieke motivatie bij studenten

Lieve Ettes en Jeroen Westerman hebben genoten van hun lesdag met de studenten van de opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed. “De groep was enthousiast en actief. De studenten stelden veel vragen en er was veel wisselwerking. Daaraan kun je merken dat het onderwerp en de inhoud goed aansluiten bij de praktijk, bij de zaken die mensen tegenkomen in hun werk”, aldus Jeroen. Lieve vult aan: “Je ziet de intrinsieke motivatie en de gedrevenheid bij de studenten. De groep studenten was heel gevarieerd, van gemeenteambtenaren tot monumentenwachters tot medewerkers van aannemers. De kennis en kunde zijn bij zowel docent als studenten heel hoog. Vanuit meerdere hoeken is er aandacht voor het inspectiewerk, dat doet het NCE goed.”

“Het NCE staat met beide benen in de restauratiepraktijk, de docenten zijn zelf werkzaam in de restauratie”, vervolgt Lieve, die binnen de directie Erfgoed & Kunsten van OCW sinds half januari 2023 het dossier NCE onder haar hoede heeft. “Het NCE weet goed gebruik te maken van de netwerken in de erfgoedsector en is goed ingebed. In korte tijd is het NCE een gevestigde naam in de erfgoedwereld geworden. Het NCE doet mooie dingen en moet daar vooral mee doorgaan. We denken graag mee met het NCE hoe dit verder te bestendigen.”

Uitdagingen voor het restauratieonderwijs

Jeroen volgt als adviseur gebouwd erfgoed vanuit de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de ontwikkelingen van het NCE sinds 2019: “De ambitie vanuit het Masterplan (van 2018 tot en met 2021 kreeg het NCE steun van het ministerie van OCW om nieuwe erfgoed- en restauratieopleidingen te ontwikkelen, red.) is in de breedte goed gelukt. Er is perspectief voor het NCE, want er is veel behoefte aan goede vakmensen in de erfgoedsector. De uitdaging is om genoeg jongeren en zij-instromers enthousiast te maken voor het restauratievak en de verschillende vakdisciplines. Een tweede uitdaging is het actueel houden van het onderwijs en kwaliteit te blijven bieden bij de ontwikkelingen in de restauratiesector. Je kunt innovatie gebruiken om het werk met minder mensen gedaan te krijgen. Verder zie ik toekomst in een verdergaande samenwerking tussen opleidingsinstituten, zoals nu al de bestuurlijke unie tussen NCE en NRC. Er is al veel bereikt, maar er is ook nog genoeg te doen.” 

Meer informatie

In september 2023 starten we weer met de opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed.
Voor meer informatie en inschrijven: Inspecteur Gebouwd Erfgoed.