Welkom in de wereld van houtrestaurator Suzanne Peters

22-1-2020 | Voor onze vakfilm over het vak Restaurator Roerend Erfgoed mochten we filmen in het atelier van Suzanne Peters, zelfstandig houtrestaurator. Ze was op dat moment bezig met de reconstructie van een kopstuk op de wang van een Bechsteinvleugel uit circa 1860-1865. De vleugel is één aspect binnen het brede spectrum van de houtrestauratie. Suzanne vertelt wat haar vak inhoudt, van haar opleidingen tot de afwegingen bij de restauratie van een object tot de benodigde mentaliteit en het bij-/nascholingsprogramma van het NCE.

“Vleugels uit het derde kwart van de 19de-eeuws werden vaak voorzien van ornamenten op de voorzijde, daar waar de pianist zit. Op wangen – zijkanten – werden kopstukken met houtsnijwerk geplaatst. Ik ben nu bezig om een ontbrekend kopstuk te reconstrueren door middel van het kopiëren van het kopstuk dat nog wel aanwezig is.”

Afwegingen voorafgaand aan een ingreep in een object

De Bechsteinvleugel is een bijzonder instrument en daarom is het voor de eigenaar de moeite waard het ontbrekende onderdeel te laten reconstrueren. Daar gaat een zorgvuldige afweging aan vooraf. “Per object maak je de afweging of je gaat conserveren of reconstrueren. In het geval van deze vleugel is gekozen voor reconstructie, omdat je heel dicht op de vleugel zit en het instrument veel wordt gebruikt. Zou je het kopstuk weglaten of heel neutraal opvullen met een niet bewerkt blokje hout, dan zou de schade erg opvallen en dat zou afbreuk doen aan de beleving van de vleugel.”

Vele wegen leiden naar het vak van restaurator. Suzanne volgde eerst de beroepsopleiding voor meubelmaker bij het Hout- en Meubileringscollege in Rotterdam. Daarna rondde ze aan de universiteit van Antwerpen haar bachelor en master van de studie Conservatie - Restauratie af: “Twee mooie opleidingen waar ik de hele breedte van handvaardigheden tot academisch bagage heb meegekregen”, aldus Suzanne. Na haar studie werkte ze 8 maanden bij het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in Brussel. Inmiddels werkt Suzanne vijf jaar als zelfstandige onder de naam Peters Houtrestauratie.

“De houtrestauratie is zeer breed,” vertelt ze “het gaat van roerende objecten tot interieur-objecten die zijn gebonden aan bijvoorbeeld een kerk. De ingreep die je doet, varieert van louter conserverend tot restaurerend. Ieder object en iedere opdracht is uniek. In het geval van de vleugel was heel duidelijk wat er moest gebeuren, maar soms doe ik ook uitgebreid vooronderzoek, in archieven, dendrologisch, naar de stijlperiode van het object of een kleuronderzoek. Zo verzamel je aanwijzingen om een object op de juiste manier te conserveren of restaureren.”

De mentaliteit van een restaurator

Restaurator is een vak dat een bepaalde mentaliteit vraagt. Suzanne heeft onlangs een studente van de MBO-opleiding Etaleur op snuffelstage gehad in haar atelier: “Ze is bijna klaar met de opleiding en is zich aan het oriënteren op een vervolgstudie. Ik zag bij haar een bepaalde instelling, die goed past bij het vak van restaurator. Je moet vasthoudend zijn, geconcentreerd en rustig kunnen werken, dingen doorzien en tot een resultaat kunnen komen. Ik denk dat ze dat allemaal in zich heeft.”

Naast haar werk zet Suzanne zich actief in voor haar beroepsgroep: “Ik ben lid van Restauratoren NL en van Art Restorers Association Nederland. Als lid van de werkgroep BRO (Beelden en Ruimtelijke objecten) van Restauratoren NL organiseer ik ieder half jaar een evenement om de leden te activeren. We zijn bijvoorbeeld een dag naar het Catharijne Convent in Utrecht geweest en hebben daar uitleg gekregen over restauraties van gepolychromeerde beelden uit de late middeleeuwen in hun collectie. Een topper was de reis naar Rusland, waar we vijf dagen lang met twaalf restauratoren de Hermitage hebben bezocht. We hebben zo ongelooflijk veel gezien en geleerd.”

Restauratoren Register en NCE bij-/nascholingsprogramma

In het Restauratoren Register heeft Suzanne zich nog niet ingeschreven, alhoewel ze het een goede zaak vindt dat restauratoren door middel van het register zich kunnen onderscheiden. Sinds de invoering van het Restauratoren Register is er onder restauratoren van roerend erfgoed meer behoefte aan bij- en nascholing, zowel op gebied van wetenschappelijke kennis als praktische vakvaardigheden. Het NCE voorziet in deze behoefte met bij- en nascholingsmodules voor Restauratoren Roerend Erfgoed, die worden ontwikkeld in samenwerking met Restauratoren NL, Het Restauratie-convergent en Art Restorers Association Nederland.

Meer weten over het NCE bij-/nascholingsprogramma?
Kijk hier: Restaurator Roerend erfgoed.

Lees op de website van Suzanne nog veel meer over haar bijzondere werk als houtrestaurator en de prachtige opdrachten die zij uitvoert: www.petershoutrestauratie.nl.

Hieronder is de reconstructie van het kopstuk van de Bechsteinvleugel te volgen.